SÜPER BESİNLERLE VÜCUDU YENİLEME SIRLARI
Uzman Diyetisyen Selahattin – Dönmez
Fark Etmeden Diyet Beslenme ve Eğitim Danışmanlığı
Vücudumuz mükemmel bir çalışma düzenine sahiptir; organlar, dokular ve hücreler ‘kendini yenileyerek’ ve ‘güçlendirerek’ yaşamımızın devamlılığını sağlar. Vücutta yenilenme ve tamir mekanizmaları günlük yaşamımızda sürekli devrededir, her gün ortalama 150-200 milyar hücre yenilenir ve güçlenir. Bu mekanizmalarda bir aksaklık olursa kalp ve beyin de dahil tüm organların işlevi bozulur, bağışıklık düşer, yaraların iyileşme süreci gecikir, cildin yaşlanma süreci hızlanır, saç ve tırnaklar güçsüz kalır.
İnsan vücudunun kendini yenileme ve tamir etme kapasitesi akıllara durgunluk verecek kadar mucizevi bir döngüde kendini tekrarlar. Her ay saçlarınız 10.5 mm, tırnaklarınız 3 mm kadar uzar. Kalın bağırsak epitel hücreleri her 5 günde bir kendini yeniler. Mide içinde hücreler 2-9 günde bir yeniden üretilir. Bağışıklıkta rol oynayan beyaz kan hücrelerimiz 2-5 günde bir tamamen yenilenirken kırmızı kan hücrelerinde bu süre ortalama 120 günde bir olur. Deri epiderm hücreleri 10-30 günde bir kendini yenileme ve tamir etme gücüne sahiptir. Ve hücrelerimizde yer alan DNA ise 2.5 ayda bir tamir edebilme gücü bulunur. Bu yenilenme için 3 kurala ihtiyaç vardır. Doğru ve sağlıklı besin seçimine, kan akımını hareketlendiren düzenli fiziksel aktiviteye ve stresin sizi esir almamasına dikkat etmek gerekir. Tüm bunlar bir arada sağlandığında vücut kendini süper kapasitede yenilemeye başlar.
Her hücrenin kendini yenileme süresi farklı olduğu gibi kişiler arasındaki da yaş, beslenme, egzersiz gibi faktörlerin farklı olması da bu süreci etkiler. Fast food gibi doymuş yağlardan zengin beslendiğinizde veya hijyenine güvenmediğiniz besinleri yediğinizde doku ve organlardaki eski hücreler düşük kaliteli, DNA hasarlı yeni hücreler ile yenilenir ve hastalıklar oluşur. Uygun, yeterli ve dengeli beslenme koşullarında, doğal beslenmeyle ise eskiyen hücreler yerini üstüne nitelikli ve sağlıklı hücrelere bırakır, yenilenme ve tamir en üst seviyede gerçekleşir.
Yenilenmeyle Yaşam Kalitenizi Artıracak 10 Besin
Yumurta: Proteinlerin yapıtaşı aminoasitlerden ‘arjinin’ içeriği ile yaraların iyileşmesini sağlar ve güçlü bir bağışıklık için gereklidir. Arjinin ayrıca kan damarlarını genişleterek kan dolaşımını hızlandırır, kemik ve kasların yenilenmesi için gerekli olan kollajen üretimini artırır. Bu sayede hem akciğerlerinizin oksijenle dolma kapasitesi artar hem de fiziksel olarak daha güçlü ve dayanıklı olursunuz. Günde tüketeceğiniz bir yumurta günün her saatinde aktif ve zinde hissetmenizi sağlar.
Peynir: Peynir vücudu yenileyen temel antioksidanların üretimi için gerekli olan ‘sistin’ aminoasidini içerir. Peynirin içerisindeki ‘glutamin’ aminoasidi ise bağırsak mukozasının tamirini sağlar; kabızlık, diyare, gaz ve şişkinlik problemlerini ortadan kaldırır. Ayrıca bağ dokuya enerji sağlayarak kas ve kıkırdak dokunun hızla kendini yenilemesinde görev alır bu nedenle egzersiz ve spor sürecinde kolaylık sağlar. Sinir sistemi ve beyindeki hücreleri iyileşme süresinde besleyip güçlendirerek zihinsel gelişimi sağladığı için özellikle okul çağı çocuklar tarafından her gün bir dilim peynir tüketilmesi önemlidir.
Ceviz: Sağlıklı beslenmenin olmazsa olmazı ceviz içerdiği çoklu doymamış yağ asitlerinden omega 3 ile beyin, sinir ve bağışıklık sisteminin gelişimini ve tamirini sağlar. Kolesterolü düşürerek kalp damar sağlığını da korur. E vitamini içeriği sayesinde ise serbest radikallerle savaşarak hücre yenilenmesine destek verir. Ayrıca içerdiği selenyum ve çinko ile cildin tamirini hızlandırır. Eğer capcanlı ve diri bir cilt istiyorsanız günlük beslenmeniz içerisinde cevize yer açmanızı öneririm.
Roka: DNA, RNA’nın ve sinir sistemi dokularının tamiri için elzem olan vitamin folik asiti yüksek miktarda içerir. Folik asit proteinlerin üretiminde de rol oynar. Ayrıca rokada bulunan C vitami ve antioksidanlar hücrenin yaşlanmasını önler. Dolayısıyla vücut metabolizmasını düzenlemek, zihinsel gelişimi sağlamak ve daha genç görünmek için kahvaltı ve salatalarınıza rokayı mutlaka ekleyin.
Fındık: Vücutta proteinlerin ve enzimlerin yapısında yer alan önemli mineral olan bakırdan zengindir. Bakır, hücrelerin kendini yenilemesinde görev alır ve yaraların hızla kapanmasını sağlar. Ayrıca kan ve sinir sisteminde dolaşımı hızlandırarak kısa sürede yepyeni hücreler oluşturur. ‘Elastin proteini’ni üretip cildi yenileyerek daha parlak ve genç bir görünüme kavuşturur.
Kuş Üzümü: Kuş üzümü C vitamini ile özellikle grip, soğuk algınlığı, idrar yolu enfeksiyonları gibi bakterilerin sebep olduğu hastalıklar esnasında dokuların hasar görmesini engeller ve hastalıkların hızla iyileşmesine yardım eder. Ayrıca eklem ve kemiklerde bağ dokunun üretiminde görev alır bu sayede günde tüketeceğiniz yirmi adet kuş üzümü size daha esnek ve aktif bir vücut sağlar.
Ispanak: Bir porsiyon tükettiğinizde özellikle göz ve karaciğer fonksiyonları için önemli olan A vitamininin günlük ihtiyacının yarısını karşılar. Hücrelerin yapımını hızlandırarak yaraların kapanmasında ve tamirinde görev alır. Ispanağı üzerine pul biber ekleyerek yerseniz hücre yenilenmesi çok daha hızlı olur. Çünkü pul biberin içerisindeki acı tadı veren özel madde ‘kapsaisin’ damarları genişleterek hücrelerin kan ve oksijeni daha fazla almasını sağlar ve yenilenmeyi hızlandırır.
Yoğurt: İçeriğindeki D vitamini ve probiyotikler sayesinde hücreyi yenileyen en değerli besinlerin başında yer alır. Buna ek olarak çinko içeriği ile vücuda hasar veren serbest radikallerin oluşumunu önler, ayrıca çinko A vitamini üretiminde görev alarak hücrelerin çoğalmasını hızlandırarak genç kalmayı destekler.
Balık: Özellikle sardalya, somon gibi yağlı balıklar omega 3 yağ asitlerinden ve D vitamininden zengindir. Omega 3 yağ asitleri hücre yenilenmesini sağlayarak cildin parlak ve canlı görünmesini sağlar. Ayrıca balıklar vücut yenilenmesinde en önemli besin öğesi olan proteinlerin yapıtaşı olan aminoasitlerden ‘lösin’i yüksek oranda içerirler. Lösin kas gücünü artırır ve kaslarda oluşan hasarı giderir bu nedenle özellikle spor yapanlarda kasların toparlanması için balık tüketimi önem taşır.
Zeytinyağı: En sağlıklı yağ olan zeytinyağı E vitamini ile hücre zarının korunmasını sağlar ve hücreyi tüm hasarlara karşı korur. Antioksidan fenolik bileşenleri sayesinde doku ve organların yaşlanmasını geciktirir, kırışıklıkları önler.
Yenilenmeyi Sağlayacak 5 Öneri:
- Şişkinlik kan dolaşımını azaltarak vücutta yenilenme mekanizmalarını olumsuz etkiler. Bu nedenle yemeklerinizi yavaş tüketin ve iyice çiğneyin böylece hava yutmazsınız ve şişkinlik oluşmaz. Ayrıca bazı baharatlar özellikle kimyon ve tarçın gaz, şişkinlik gibi sindirim problemleri olan bireylerde rahatlama sağlar bu nedenle çorba ve yemeklerinize kimyon; yoğurt, sütlerinize tarçın ekleyerek tüketmenizi öneririm. Bir de rezene, papatya, yeşil çay gibi bitki çayları sindirimde size yardımcı olarak dinç bir vücuda sahip olmanızı destekler.
- Açık havada yapılan tempolu yürüyüşler kan dolaşımını artırarak yenilenmeyi hızlandırır. Özellikle masa başı bir işte çalışıyorsanız ve hareketsizlikten yakınıyorsanız bunun için öneriler bulmaya bakın. Asansör yerine merdiven kullanmayı tercih edin, toplu taşıma aracını kullanıyorsanız bir durak önce inin. Günlük en az on bin adım atmış olmaya özen gösterin.
- Vücudun hidrasyonunu yüksek tutun. Hem cilt ve saç sağlığı hem de tüm organların sağlığı için yaşamın kaynağı olan suyu her gün en az on bardak içmelisiniz.
- Sigaradan ve sigara içilen ortamlardan uzak durun. Nikotin vücut damarlarının tıkanmasına neden olarak kan dolaşımını azaltır ve hücrenin yenilenme mekanizmalarını yerle bir eder. Tüm organlarınızın sağlığı için sigaradan uzak durmanız en önemli faktörlerden biri.
- Enfeksiyonları önleyin, hastalıklara karşı önleminizi alın. Hastalık oluşmadan kendinizi soğuktan koruyun, yeterli ve çeşitli beslenmeye özen gösterin. Enfeksiyona yol açabilecek, hijyenik açıdan risk taşıyan besinleri tüketmeyin. Böylece dokuların hasar görmesini engellersiniz.
