ŞİŞKİNLİK YAPAN KARBONHİDRATLAR
Şişkinlik birçok kişide önemli bir sorun. Sabah karnım dümdüzken akşama kadar kilo almışım gibi şişiyor sorunu birçok kişinin de önemli derdi. Hatta gün boyu karın çevresinde ağrı ile seyreden gaz ile şişkinlik bazen birlikte de görülebiliyor. Aslında mide ve bağırsaklarda herhangi bir soruna bağlı gelişse de bazen nedeni de bulunamayabiliyor. Ancak şişkinlik ve gaz yediğiniz yiyeceklere bir şekilde bağlı olabilir. Bunun için herhangi bir besin intolerans testi yapmaya gerek yok. Size vereceğim, vücutta bağırsaklarda fermantasyona uğrayan şeker alkolleri ve bazı karbonhidrat türlerine karşı bağırsaklarda oluşan gaz ve şişkinlik yapan yiyecekler listesi ile suçluyu bulabilir, kendi diyetisyeniniz olabilirsiniz. Kısacası deneme yanılma yöntemi ile kısa sürede suçlu besini bulabileceksiniz.
İster hassas bağırsak sendromu, kısa bağırsak sorununuz olsun ister mide de gastrit bulunsun isterse hiçbir şey bulunmasın aşağıda bahsedeceğim yiyeceklere karşı iyi bir değerlendirme yapmanızı tavsiye ederim. Eğer size bahsedeceğim bu tür karbonhidratları yiyip bağırsaklarında kasılma, ağrı, gaz, şişkinlik, kramp ve ishalden biri oluşuyorsa yediklerinizi tekrar gözden geçirerek suçluyu tespit etmeniz şart diyebilirim. Ayrıca mide ve bağırsaklarda oluşan gaz, şişkinlik, hazımsızlık aşırı yemeye, besinleri iyi çiğnememeye, hızlı yeme ve çok yağlı yeme ile de oluşabilir. Bu nedenle kilo probleminize bağlı oluşan hazımsızlıkla gerçekten şeker alkolü, laktoz intoleransı veya fruktoza karşı bir hassasiyeti iyi ayırt etmek gerekiyor. Özel bir kan veya başka bir test yaparak zaman kaybetmek yerine muhakkak deneme yanılma yolu ile yiyecekleri günlük beslenmenizden çıkararak bulmanız en doğru yol olacağını belirtmeliyim.
Hangi Karbonhidrat Kaynağı Nasıl Bir Klinik Sorun Oluşturur?
Oligosakkaritleri Sindiremeyenler: Fruktooligosakkarit veya galaktooligosakkaritler besinlerde doğal olarak bulunan karbonhidrat çeşitleridir. Bu tür karbonhidrat kaynağı yiyecekleri yedikten 4-10 saat içinde bağırsakların küçük bir kısmında bu maddeleri parçalayan enzimler yoksa gaz ve şişkinlik direk kendini gösterir. Özellikle hassas bağırsak sendromu hastaları bu yiyeceklere aşırı duyarlı olurlar. İşte yapılması gereken bu besinleri beslenmeden uzaklaştırmak. Enginar, kuşkonmaz, turp, Brüksel lahanası, brokoli, lahana, rezene, sarımsak, pırasa, bakla, soğan, bezelye, buğday, arpa, çavdar, yeşil mercimek, nohut, elma, armut, kavun, şam fıstığı, Trabzon hurması ve arpacık soğanı oligosakkaritlerin en iyi kaynağı olup bu besinlerden biri dokunuyorsa 1 hafta boyunca yenmediğinde şişkinlikten de eser kalmayacağını söylemeliyim.
Şeker Alkollerini Sindiremeyenler: Şeker alkolleri sindiremediğinde bağırsaklarda kramp, gaz, şişkinlik ve ishal görülebilmektedir. Şeker alkolü içeren yiyecekler yendikten 2 saat sonra yan etkileri başlar. Bu yan etkiler kısa sürede acıkma, mide de kazınma ve şişkinliğin yavaşça başlamasıyla kendini gösterir. Elma, kayısı, kiraz, olgunlaşmamış armut, nektarin, olgunlaşmamış şeftali, erik, karpuz, çiğ veya az pişmiş karnabahar, mantar, bezelye, yapay tatlandırıcılardan sorbitol, mannitol ve ksilitol içeren tüm besinler şeker alkollerinin zengin kaynakları. Bu yiyecekleri beslenmenizden çıkardığınızda ilk 12 saat içinde rahatladığınızı ve yaşam kalitenizin de arttığını göreceksiniz.
Fruktozu Sindiremeyenler: Fruktoz çay şekeri ve bazı meyvelerde yüksek oranda bulunan bir basit karbonhidrat çeşididir. Eğer fruktoza karşı sindirim problemi yaşarsanız ishal ve gaz şikayetleri peşinizi bırakmaz. Üzüm, kuru kayısı, tatlı kiraz, mango, olgun armut, karpuz, kuşkonmaz, enginar, nişastası yüksek bezelye ve mısır şurubu beslenmenizde olmaması gereken yiyecekler. Bu yiyecekleri hayatınızdan çıkardığınızda sizden mutlu olanı bulamayacaksınız.
Laktozu Sindiremeyenler: Laktoz, laktaz adında bağırsaklarda bir enzim eksikliği ya da az çalışması sonucunda süt ve ürünlerini tüketildiğinde gaz, şişkinlik ve bazen ishal ile seyreden semptomlar veren bir durumdur. Burada enzimin çalışma düzeyine göre bu yan etkilerin şiddeti de değişmektedir. Süt, yoğurt, dondurma, sütlü tatlı ve yumuşak peynirler yiyince semptomlar açığa çıkar. Bunun için yoğurt, kefir veya sert peynirler ile bu hassasiyet yapan yiyecekleri değiştirmek gerekir. Günümüzde laktozsuz süt, yoğurt ve peynir de üretilmektedir. Eğer aşısı hassasiyet varsa doktor kontrolünde az bir laktoz kaçağı dahi olsa laktaz enzimi ağızdan almak tedavi edici olacaktır.
